Otizm genellikle ilk 3 yaşta başlayan ve hayat boyu devam eden, kişinin etrafıyla sözel ve sözel olmayan şekilde uygun ilişki kuramaması şeklinde ifade edebileceğimiz gelişimsel bir bozukluktur. Günümüzde bir takım testler ile erken tanı konulabilmektedir.

Otizm belirtileri, üç alanda gözlemlenir. Yinelenen davranışlar, iletişim ve sosyal etkileşim ile saptanan otizm belirtileridir.

Otizm belirtilerinde sosyal etkileşim ve iletişim;

• Hiç göz kontağı kurmayabilir.
• Genellikle jest ve mimik kullanmazlar.
• İsmi seslenildiğinde tepki vermezler.
• Aile bireylerinin ilgisine karşı duyarsızlık gözlenebilir.
• Yaşıtları ile ilişki kurmada zorlanabilir.
• Dil gelişimi ve konuşma becerisinde gerilik gözlenebilir.
• Oyunlara, aktivitelere karşı ilgisizlik gözlenebilir.
• İletişim kurmada ve bunu devam ettirmede zorluk yaşayabilir.
• Oyuncaklara karşı ilgisiz davranabilir.

Otizm belirtilerinde yinelenen davranışlar;

• Rutin davranışlarında aşırı ısrarcı davranıp tepki gösterebilir.
• Değişiklere karşı tepki gösterebilir.
• Etrafındaki nesnelere farklı nitelikler yükleyebilir.
• Kendi etrafında dönme gibi tekrarlayıcı davranışlar yapar.
• Konuşurken ses tonunu ayarlamakta zorlanır.
• Aşırı hareketli ya da tamamen hareketsizdir.
• Beş duyu organıyla hissedebileceği ses, ışık, acı, koku gibi durumlara maruz kaldığında aşırı hassasiyet gösterebilir.
• Bazı durumlara karşı tahammülsüzlük gösterebilir.
• Bazı sıra dışı konulara gereğinden fazla ilgi duyabilir.

Otizm Başlangıcı

Otizmli doğan bir bebek sağlıklı bir bebekten farksızdır. Tabi ki bu ilk aylar için geçerlidir. Otizm belirtileri belli bir dönemden sonra ortaya çıkar. Doğumdan sonra bebekte bir süre herhangi bir normal olmayan durumla karşılaşılmaz. Fakat bebek büyümeye başladıkça otizm belirtileri de meydana çıkar. Bebeğin gelişimi aksayarak ilerler ya da gelişim normal düzeyde ilerlerken birden gerilemeye başlayabilir.

OTİZM ÇEŞİTLERİ

Çok sayıda otizm çeşidi vardır ve tedavi süreci otizm çeşidine göre değişiklik gösterir. Otizm çeşitleri çok şiddetli belirtilerden daha hafif belirtilere doğru çok geniş bir yelpazede ortaya çıkar.

• Otizm spektrum bozukluğu

Doğuştan gelen bu rahatsızlık nöro-gelişimsel bir bozukluktur ve belirtileri bebeklik döneminde kendini gösterir. Rahatsızlığın kaynağı beynin işleyişini etkileyen sinir sistemi sorunlarıdır.

• A tipik otizm

Otizm belirtilerine sahip ancak otizm tanısı konabilecek kadar yeterli belirti göstermeyen çocuklara konulan tanıdır. A tipik otizm belirtileri; Konuşmada zorluk, gelişim bozuklukları, sosyalleşme ve iletişim sorunu gibi hafifi belirtiler gösterirler.

• Rett sendromu

18 aya kadar normal gelişim gösteren bebeklerin daha sonra durgunluk ve gerileme sürecine girmesi olarak bilinen bir otizm türüdür.

• Çocukluk Çağının Dezintegratif  Bozukluğu

Çocukların üç yaşından sonra iletişim ve etkileşim becerilerinin gelişiminde gecikme olmasıdır.

• Asperger Bozukluğu

      Çocukluk döneminde başlayan bu rahatsızlık, bireylerin içe kapanmasına ve iletişim sorunu yaşamasına neden olur.

• Frajil x sendromu

X kromozomu ile ilgili bir mental gerilik rahatsızlığıdır. Bu nedenle birey öğrenme güçlüğü çekerek algılamada problem yaşar.

• Çocukluk Şizofrenisi

Çocuğun gerçeklik ile ilişkisini bozan bu hastalık, halüsinasyonlara ve sanrılara neden olur.

• Gelişimsel Disfazi

Konuşma bozukluğu olarak bilinen rahatsızlık kekemelik ya da ses bozukluğu şeklinde ortaya çıkabilir.

Otizm sıklığı ne kadardır?
Üç yaşından önce belirtileri ile kendini gösteren otizm, en yaygın görülen rahatsızlıklar arasındadır. Yapılan araştırmalara göre dünyada her 59 çocuktan biri otizm rahatsızlığına sahiptir. Türkiye’de ise otizmli kişi sayısı ortalama 550.000 civarındadır. Otizm daha çok erkeklerde görülen bir rahatsızlıktır ve her 54 erkekten biri otizmlidir.

Otizm tedavisi için en çok tercih yöntemler nelerdir?

Otizmli tedavisinde yaşlara göre eğitim olanakları vardır ve her birinin etkisi farklıdır. Bu nedenle en ideal tedavi ve eğitim yönteminin seçilmesi gerekir. Bunların başlıcaları;

–  Otizm terapi yöntemleri,

–  Alternatif ve destekleyici otizm tedavi yöntemleri,

–  Otizmde psikiyatrik tedavi yöntemleri şeklindedir.

Otizm tanısının netleştirilmesi için kullanılan testler olarak bilinen otizm testi, amacına göre çeşitlilik gösterir. Bunlardan bazıları şu şekildedir:

–  M-CHAT tarama testi

–  AGTE davranış ölçümlendirme testi

–  ABC Sorun davranış kontrol listesi

– CARS çocukluk çağı otizm derecelendirme ölçeğidir.

Otizm testi, otizmin belirtileri yanı sıra otizmli hastanın karakteristik özelliklerine göre hazırlanır. İlk süreçte ebeveynler tarafından doldurulan testlerin sonuçlarının değerlendirilmesi için uzman görüşü şarttır.